تاریخ معماری کویر یزد با تاریخ خشت عجین شده است

     حسین مسرّت، نویسنده و پژوهشگر یزدی اظهار داشت: تاریخ معماری کویر یزد با تاریخ خشت عجین شده است. قابلیــّت هــا و ظرفیّت هــای معمــاری ســنّتی یــزد بــه گونــه ای اســت کــه بناهایــی از چندیــن قــرن گذشــته را در خــود حفــظ و نگهــداری کــرده اســت. حــال آنکــه اگــر ایــن بناهــای خشــتی و کاهگلــی در شــهرهای دیگــری بــود، ســال ها پیــش از بیــن رفتــه بــود.

     بســیاری از بناهــای ســاخته شــده در یــزد، مطابــق بــا جغرافیــای ایــن شــهر بــوده و در جهــت رفــع نیــاز شــهروندان ســاخته شــده اســت. مثــل آب انبارهــا کــه آب را در هــوای کویــری یــزد خنــک نگــه دارنــد؛ و یــا بادگیرهــا کــه عمــل تهویــه ی هــوا را انجــام می دهنــد. ایــن ابنیــه، المانهــای خــاص معمــاری کویــری محســوب می شــوند. بناهای یزد هرکدام ویژگی های منحصر بفردی دارند که دیدنی و قابل تأمل است.

در بــاب خشــت و مراحــل فــرآوری و تولیــد آن منابــع زیــادی وجــود دارد و بنــده نیــز دو کتــاب در ایــن زمینــه دارم کــه علاقمنــدان بــه ایــن حــوزه را بــه مطالعــه ی ایــن کتــب دعــوت می کنــم:

- کتاب آیینه خشت خام

- کتاب از خاک تا خشت

    در توضیــح مختصــری از خشــت، می تــوان گفــت کــه ایــن عنصر ویــژۀ مناطــق خشــک و کویــری اســت و از مصالــح ســنتی معمــاری کویــری محســوب می شــود. هرچنــد کــه در مناطــق دیگــر نیــز از آن اســتفاده می شــود. خشــت یکــی از ســاده تریــن مصالــح بــه کار رفتــه در بنــا اســت کــه فقــط از آب و خــاک رس تشــکیل شــده اســت. به طور کلی می توان گفت که تاریخ معماری کویر یزد با تاریخ خشت عجین شده است.

کتابک نخستین سمپوزیوم مجسّمه سازی خشت خام ، بهمن1397: 27.