دکتر محمّدحسن مرشد از پزشکان نامی و سیاسی یزد* (2)

حسین مسرّت

«در این دقایق حسّاس و زودگذر که سرنوشت و مقدّرات کشور ایران با انتخاباتِ دورة هفدهم معیّن می‌گردد و ملّت تیزهوش و مستعدِّ ایران باید از کوچکترین فرصت‌ها استفاده کند، چند نفر از جوانان روشنفکر و نویسندگان و مدیران جرایدِ خدمتگزار و صدّیق و میهن‌پرست را بر آن داشت که به هم نزدیک گشته و از لحاظ فعّالیّت‌های انتخاباتی و اصولی، با داشتن هدف مشترک، فعّالیّت مشترکی بنمایند... در همان روزهای اوّل در نظر داشتیم یک نشریّة مرتّب روزانه به نامِ جبهة مؤتلفه منتشر گردد... ولی فعلاً نشریّة جبهة مؤتلفه هر هفته سه شماره منتشر خواهد شد».

نگارنده موفّق به دیدن شماره‌های 4 و 6 این نشریه در یزد که نزد علی لغوی بود، شده است. (مسرّت)

او در سال 1339 ش به نمایندگی مجلس شورای ملّی انتخاب شد، ولی کمی پس از آن به دلیل نامعلومی استعفا داد. دکتر مرشد درسال های پایانی خدمت خود در سال 1354ش از سوی دربار و شاه به عنوان سناتور برگزیده و وارد مجلس سنا شد.

در زمان اوج گیری تظاهرات مردم ایران علیه رژیم پهلوی و به هنگام آمدن کابینه های اضطراری ، دکتر محمّدحسن مرشد به تاریخ 15 آبان 1357 در دولت نظامی غلامرضا ازهاری به عنوان وزیر بهداری و بهزیستی به جای نصرالله مژدهی انتخاب شد و تنها دو ماهی بر این کار بود و در 16 دی 1357 جای خود را به دکتر منوچهر رزم آرا داد .

*****

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ، در 27/3/1358 اموال دکتر مرشد نیز به سان 334 نفر از کارگزاران رژیم محمدرضا پهلوی مصادره شد.(روزنامۀ اطلاعات).

دکتر مرشد در جوانی با دکتر ملیحه خانم ازدواج کرد .همسرش از دکترهای زنان و مامایی بودکه در موقع اقامت در یزد خدمات خوبی به مردم یزد ارائه کرد. از ایشان سه فرزند به جا مانده که یکی خانه دار است و دو نفر دیگر مهندس هستند.فریدۀ مرشد، نقّاش نامی فرزند اوست. غلامرضا مرشد برادر اوست. دکتر مرشد در 11 شهریور 1379 ش در گذشت.

کتابنامه

جهانفر،غلامرضا: یزد در آیینۀ زمان، یزد: مؤلف، 1395، ج1 ، ص 257.

حکیمیان ، هادی: «نقش انگلستان در ايجاد و هدايت جريان توده‌ای نفتی در سال‌های 1323 تا كودتای 28 مرداد 1332»، مجموعه مقالات دومین همایش ایران و استعمار انگلیس، تهران.مؤسّسۀ مطالعات و پژوهش های سیاسی1391، جلد دوم، ص 395-433 .

«درد دل های خسرو ابتهاج با جاسوسان آمريكايی زندگی نامه جمعی از رجال پهلوی49» روزنامۀ كيهان ، شماره 19500( 10/8/1388).

«۳۳۵نفری که اموالشان مصادره شد»، روزنامۀ اطلاعات (27/3/1358).

کاظمینی، محمّد: دانشنامۀ مشاهیر یزد، یزد: ریحانه الرّسول، ویرایش دوم، 1382، ج 2: 1407-1408.

مسرّت ، حسین: «یادداشتی بر انجمن‌های مطبوعاتی» رسانه، س 1، ش 2، (بهار 71 13): 88 .

نیز:

زندگی نامۀ محمّدحسن مرشد، پژوهش میدانی، سند شمارۀ 1906 ، بنیاد ریحانۀ الرّسول یزد(21/5/1380).

«فهرست وزیران بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران» ویکی پدیا.

گفت وگو با حسین بشارت (10/9 /1397).

*پیمان یزد، ش 5875.