کاریز یزد

گفتگوی حسین مسرّت با اسماعیل خزائیچه خدماتی استاد ایرج افشار برای یزد انجام دادند؟اتفاقاً امروز داشتم متنی را می نوشتم که آقای افشار نزدیک به 20کتاب و بیش از 120 مقاله در بارۀ یزد دارد. پیش پای شما تمام شد و امشب در صفحۀ اینستاگرام من منتشر خواهد شد. به هر حال جالب است این حُسن اتفاق. در کتاب «یزد شناس نامور» نوشته ام که خدمتی که استاد افشار به یزد و آثار باستانی و کتاب شناسی یزد کرده است، بر هیچ کس پوشیده نیست. چاپ بیش از 120 مقاله و ده ها کتابی که سال ها در گنجینۀ کتابخانه های خطّی ایران خاک می خوردند و کسی در اندیشۀ چاپ آن ها نبود. مانند کتاب تاریخ یزد اثر جعفری، تاریخ جدید یزد اثر احمد کاتب، جامع الخیرات، جامع مفیدی اثر مستوفی بافقی، جامع جعفری اثر طرب نائینی ، کتاب هایی بودند که سال ها در گنجینۀ کتاب های خطّی بود و استاد افشار این کتاب ها را به دست آورد و بازخوانی کرد و یادداشت و مقدّمه و مؤخره نوشت و باعث شد که الان استان یزد در مقایسه با دیگر استان های ایران ، دارای بیشترین کتاب های تاریخی است. قدیمی ترین کتابی که شما در بارۀ اصفهان پیدا می کنید، مربوط به دوران قاجار هست، امّا یزد دو کتاب قدیمی مربوط به سدۀ نهم هجری دارد. من در کتاب «یزد شناس نامور» ، پژوهش های یزد شناسی استاد افشار، فهرست کامل کتاب های ایرج افشار که در بارۀ یزد کار کرده اند مانند: یادگارهای یزد، ، یزدنامه ، دیوان وحشی بافقی ، منظومات و منشآت شرف الدّین علی یزدی، واژه نامۀ یزدی (که هنوز هم موجود هست) و غیره را آورده ام.از دیدگاه شما، علّت این همه سال فعالیّت فرهنگی استاد ایرج افشار، چه بود؟ادای دِینی که هر کسی به میهن خودش دارد، ایران دوستی ، ایران شناسی. وقتی یک همشهری شما به موفقیتی می رسد و شما ب, ...ادامه مطلب

گفتگوی حسین مسرّت با اسماعیل خزائیدر مورد آقای محمود افشار (پدر استاد ایرج افشار)، اطلاعاتی اگر دارید بفرمایید.آقای دکتر محمود افشار که زندگی نامه شان را می توانید مطالعه کنید، دانش آموختۀ علوم سیاسی بود. شاعر و نویسنده و از خاندان افشارهای یزد بود. البته خاندان افشار یزد، چندین نسل قبل شان از افشارهای کرمان بودند که به یزد آمدند و در کل، افشارها ترک نژاد هستند . یک مقاله ای استاد باستانی پاریزی با نام «افشارها در تاریخ» دارد که در کتاب ناموارۀ دکتر محمود افشار چاپ شده است و بسیار مستند و خوب است. امّا افشارهای یزد از چندین نسل قبل، در دورۀ صفویه به یزد آمدند و گسترش پیدا کردند و الان تقریباً بسیاری از افشارهای یزدی در یزد نیستند. اکنون برخی از افشارها در تهران و برخی در آمریکا هستند. دکتر محمود افشار کار خوبی که کرد – او هم جزء ایران دوست ها بود – علاوه بر نگارش و نشر کتاب هایشان، انتشار مجلّۀ آینده بود که بعدها استاد افشار ادامه دهندۀ راه ایشان بود.چیزی که باید به آن توجّه کرد، وضعیّت خوب خانوادگی ایشان بود. کسان دیگری هم بودند که از لحاظ استعداد شاید شبیه دکتر محمود افشار بودند، امّا به علت شرایط زندگی و جذابیّت های آن به دنبال پول در آوردن رفتند و یا به علّت اینکه پدر و مادرشان پول نداشتند، نتوانستند تحصیل کنند. همچنین می توانیم مقایسه ای داشته باشیم بین خانواده های مرفه و پولدار یزد که فرزندانی پرورش دادند که دنبال فعالیّت های اقتصادی و تجاری رفتند و افرادی که دنبال علم رفتند. یکی از این خاندان ها، خاندان پدر دکتر محمود افشار بود که ایشان را برای تحصیل ابتدا به هند و سپس به سوئیس فرستادند تا ادامۀ تحصیل دهند. خانوادۀ افشار، خانوادۀ سرشناس و تاجری بودند. امّا خانواده های , ...ادامه مطلب

گفتگو با اسماعیل خزائییک کتابی هست که آقای دکتر میلاد عظیمی به نام «کتابشناسی موضوعی - تاریخی از چاپکرده‌ها و نوشته‌های ایرج افشار (منتشر شده در سال‌های ۱۳۹۵- ۱۳۲۳)» در سه جلد کار کرده است و دو هزار و هشتصد صفحه دارد، و آن فهرست چاپ کرده های ایرج افشار است. سه جلد که تقریباً هر جلد حدود نهصد صفحه باشد. تمامی کتاب ها، مقالات ، گفتارها ، سرمقاله ها، یادداشت ها، مقدّمه های افشار را آقای دکتر میلاد عظیمی گردآوری کرده و این کتاب به همّت خانۀ کتاب در سال 1396 چاپ شده است. وقتی آدم این کتاب را می بیند، به عظمت این مرد، پی می برد که چه نیرویی در این مرد نهفته بوده، شاید خیلی ها داشته باشند، ولی ندانند که چه کار بکنند. ولی او از این دانش و این استعداد خدادادی که داشت ، بهره برد و تا واپسین روزهایی که حیات داشت، حتی روی تخت بیمارستان و زمانی که سرم در دستش بود، در حال نوشتن بود و یادداشت هایش که همه اکنون وجود دارد. خوب در کنار این ها یک کتابخانۀ بزرگ ایران شناسی داشت که وقف بر دایره المعارف بزرگ اسلامی کرد.شاید بشود هنوز مقداری از یادداشت هایشان را گردآوری کرد و در چندین کتاب ارائه کرد. یکی از کتاب هایی که پس از مرگشان چاپ می شود، خاطرات استاد افشار به نام «وین دفتر بی معنی» است که به همّت پسرانش و دوستان دیگر استاد در حال انجام شدن است. و یک سری کتاب های دیگر هم هست که نامه های افراد به استاد افشار هست که یک جلد آن به نام «نامه‌های خاموشان» چاپ شده و جلدهای بعدی اش هم قرار است در سال جدید چاپ شود .خوشبختانه گنجینۀ عظیم عکس و اسلاید و فیلم و کتاب های او که بسیار نادر است ، به دایره المعارف بزرگ اسلامی اهدا شده و در اختیار همگان است. این مختصری بود که می توانستم در مورد استاد استا, ...ادامه مطلب

گفتگو با اسماعیل خزائیحسین مسرّت (متولد شهریور ۱۳۳۹ در یزد)، کتابدار مرجع، نسخه‌شناس و فهرست‌نگار کتاب های چاپ سنگی و خطّی ، یک نویسنده و پژوهشگر ایرانی است.سال 1356 نخستین مقاله‌اش را در روزنامۀ اطلاعات منتشر کرد و در ادامه فعالیت خود را به عنوان روزنامه‌نگار و نویسنده پی گرفت تا جایی که اکنون بیش از 1000 مقاله در نشریات گوناگون از او منتشر شده . نیز تاکنون بیش از 80 عنوان کتاب از وی به چاپ رسیده‌است.مسرّت مدّتی را عضو هیئت منصفۀ مطبوعات استان یزد بود. همچنین مسئولیت‌هایی چون مدیر عامل کانون یزدی‌تباران، مسئول مرکز اسناد و تحقیقات دانشکدۀ معماری دانشگاه یزد (1370-1377)؛ کتابدار راهنما و فهرست‌نگار کتاب های چاپی کتابخانۀ وزیری یزد را بر عهده داشت. وی درسال 1396کارشناسی ارشد نسخه شناسی را از دانشگاه شهید بهشتی گرفت . چند ترم در دانشگاه یزد و میبد ایرانشناسی تدریس کرد و اکنون مشغول تدوین کتاب های خود است.«دیدگاه‌ها» (دربارّ آثار دکتر محمّدعلی اسلامی ندوشن)، «پویای فرهنگ»، «سیمای یزد»، «کتابشناسی اخوان ثالث»، کتابشناسی وحشی بافقی، «میراث نیاکان»(یادنامۀ مهدی اخوان ثالث)، پیشوای آزادی و «یزد، یادگار تاریخ» در سه جلد، برخی از آثار چاپ شدۀ ‌اوست.در خدمت آقای حسین مسرّت هستیم تا دربارۀ ویژگی های نادرِ استاد ایرج افشار با ایشان گفت و گو کنیم. بفرمایید:دربارۀ استاد افشار، واژه ای که دقیقاً می‌تواند مصداقی برای او باشد، واژۀ «اعجوبه» است. وی از نادر مردانی بود که از تمامی لحظات زندگی اش بهره می برد و تفاوتش نسبت به دیگران در این بود که شناخت خوب و هوش سرشاری داشت و از همه بیشتر، پشتکار خوبی داشت. افرادی هستند که ساعت ها وقتشان را به بیهودگی می گذرانند، صبح را شب می‌کنند و شب را صب, ...ادامه مطلب