کاریز یزد

حسین مسرّتاگر خداي به من فرصتي دهد يک روزکشم ز مرتجعين، انتقام آزادي حتّي در اوج حرمان و يأسي که در حبس و شکنجه برای او فراهم آمده است تا آنجا که در شعر فرّخي بازتاب بيروني داشته است، اتّکال به خداست که مونس تنهايي اوست:به داد من نرسد اي خدا اگر چه کسي خوشم که چون تو خداوند دادرس دارم نه تنها در حبس، بلکه در مشکل ترين شرايط ديگر حيات نيز که براي فرّخي ايجاد مي شود، او به عنايت خداوندي چشم دارد:اگر عدليّه حکم تخليّت اوّل کند اجرامن بي خانمان، آخر خداي عادلي دارم****جز ايزد پاک، حاکم عادل نيست جز موجد خاک، قاضي قابل نيست به گفتۀ آقاي محمّدعلی عسکري کامران، فرّخي مرثيه سرا بوده، منتها اين مرثيه ها در ديوان فرّخي، نشر امیرکبیر چاپ نشده است، ولی در دیوان نشر جاویدان و دیوان فرّخی به کوشش حسین مسرّت است: دو بيت از اشعار جواني فرّخي در سوگ حضرت زهرا (س) در زير مي آيد:منم آن مرغ دلخستهشکسته بال و پر بستهکه دست آسمان هر دم ز جايي مي زند سنگمهرچند در دیوان فرّخی نمونه های این شعر موجود نیست، اما رگه هاي اين شعر فرّخي به مرثيه سرايي در بیت زیر نمود دارد:دلم از اين عروسي سخت مي لرزد که قاسم همچو جنگ نينوا نزديک شد، داماد مي گردد فرّخي، ستيز دائمي خود با جبّاران و حکومت قلدر وقت را با حماسه هاي بزرگ تاريخ اسلام تداعي زيبا مي بخشد در مبارزه ای که آن ها با ستم و پليدي همچون خوارج در زمان حضرت علي (ع) دارند:نوک کلک حق نويس تيز و تند فرّخيبا طرفدار خوارج، ذوالفقاري مي کند این باور در نثر وي نيز مشخص است، از جمله در شمارۀ 37 روزنامۀ طوفان که مخاطب مستقيم وي سردار سپه است و او به رشادت افسانه وار خود مي تازد :« يا بايد , ...ادامه مطلب

حسین مسرّتبه پايتخت کيان اي خدا بود روزي که چشم خلق نبيند گداي دست دراز؟****غنا با پافشاري کرد ايجاد تهي دستيخدا ويران نمايد خانۀ سرمايه داري را »(28) به غير از مواردي که اشاره شد و نشاني است از بائورهاي عميق فرّخي به مذهب و اصول اعتقادي آن ، ابياتي نيز درباره ائمّۀ هدي دارد و از جمله مي گويد :صاحب الزّمان يک ره سوي مردمان بنگر کز پي لسان گشتند جمله تابع کافر (29) نيز فرّخي به شرع نيز اعتقادي بس محکم دارد و در جايي «خدمت به ديگران را از واجبات مي شمرد و آن را در رديف نماز و ساير فرايض دینی قرار مي دهد :در شرع ما که خدمت خلق از فرايض استانصاف طاعتي است که کم از نماز نيست(30) «اين درواقع همان روح عرفاني و حقيقت جويي است که در وجود فرّخي ريشه دوانيده و برخلاف برخي نسبت به همه چيز خوشبين است و همان نيز موجب پيشرفت کارش مي گردد ، چون متّکي به خدايي است که در همه چيز و جود دارد و در همه جا ناظر اعمال بندگان است :از راه صنم پي به صمد بردم و ديدممستورۀ آيينه حق ، باطل ما بود»(31) اميد آنکه در اين مجال اندک نگارنده توانسته باشد ابهامات و اتّهامات ناروا را از دامان پاک فرّخي آزاده بزدايد و اگر توفيقي نصيب شده به واسطۀ پاکي پرونده او بوده است نه به واسطۀ کوشش هاي نگارندگان.پاورقي1- اسلامي ندوشن ، محمّد علي : روزها ، تهران : يزدان ، چاپ دوم 1372 ، ج 2 : 334-333.2- رنجبر ، احمد :«هشت مقاله (اجتماعيّات در ادبيّات )، تهران : اساطير، 1372 :98.3- رضوي ، مسعود : لحظه اي و سخني ، ديدار با سيد محمّد علي جمال زاده ، تهران : همشهري و ديدگاه ، 1373: 92.4- سپانلو ، محمّدعلي : شهر شعر فرّخي ، تهران : علم ، 1375 : 7.5- معتضد ، خسرو: پليس سياسي عصر بيست ساله . تهران: جانزاده ، چاپ دوم, ...ادامه مطلب

حسین مسرّتسخت بسته  با ما چرخ، عهد سست پيمانيداده او به هر پستي، دستگاه سلطانيالخ     اين شعر، دو ويژگي بسيار مهمّ وجودي و شخصيّتي فرّخي يزدي را از همان ابتدا به نمايش مي گذارد ، يکي اعتقادات و گرايش , ...ادامه مطلب